Hàng loạt ảnh thiếu nữ hồn nhiên tắm tiên không che

Đến Tây Bắc, bên dòng sông Nậm Nhé, ta tất cả thể nhận ra bản Thái qua những đặc điểm như cọn nước, cối nước, những điệu múa xoè liên tu bất tận với cả những mó nước yên ổn bình kín đáo, nơi những cô gái dân tộc Thái thả mình vào dòng xoáy nước thiên nhiên mát lạnh.  

Thật khó khăn tưởng tượng nổi lúc trên các khe nước, suối nguồn của Mường Pồn, Mường Lay, Mường Tè, thị xã Lai Châu mất đi bóng dáng của phụ nữ Thái đi "tắc nặm" (vác nước), "pây áp nậm" (đi tắm suối)? Nếu thế thì khác gì núi rừng Tây Bắc không hề hoa ban. Người Thái rất coi trọng những nguồn nước xung quanh họ với coi đó như một sản vật rất linh mà thần linh ban tặng. Những đường nét sinh hoạt của người Thái đều gắn liền với dòng nước từ giã gạo, ăn uống, giết mổ cùng cả việc tắm táp.

Bạn đang xem: Ảnh thiếu nữ tắm tiên

Con gái Thái rất kín đáo đáo nhưng giỏi giang, nếu bạn lên Lai Châu sẽ gặp ko ít các cô gái Thái lái thứ cày làm cho đất trên cánh đồng Mường Thanh, hướng dẫn thăm hầm Ðờ cat và giao dịch đổi ngoại tệ cho khác nước ngoài ở sân bay Ðiện Biên Phủ.

Một hình ảnh rất ấn tượng không giống đôi lúc gặp là các thiếu nữ Thái mặc đẹp đi lao động với vai trần, váy cạp lửng bầu vú khi về nhà. Dù đi xúc cá giỏi vác xẻng vạt bờ ruộng thì thời điểm về quan sát họ vẫn sạch sẽ tinh tươm, mềm dịu bởi suối đuối đã đem lại sảng khoái và tôn lên vẻ đẹp của họ sau một buổi lao động.

Ðầu mỗi bản Mường ven lối mòn đều gồm ống bương dẫn nước từ khe suối với mỗi nhỏ suối đều có bến tắm riêng giành cho phụ nữ - không đậy chắn, nhưng tất cả lẽ đã thành lệ: không có người đàn ông nào dám bước vào thế giới riêng dành riêng cho phụ nữ. Trước đây thời điểm đi tắm, phụ nữ Thái thường vác theo ống bương nước lá thơm để tráng người - bây giờ đã được cố thế bằng xà phòng thơm.

Vào chiều tà rét nực dọc suối Nậm Lay - con suối từ Mường Tùng chảy dọc Mường Lay với thị buôn bản Lai Châu thường tuyệt gặp cô gái váy cuốn đội đỉnh đầu tắm tiên phơi bản thân trên mẫu suối mát. Nếu bạn "vô tình" phải lội qua gần chỗ tắm, họ sẽ thả váy đầm xuống dần theo mực nước - cạp váy lửng lên bờ.

Thật là tài tình, ngay lập tức từ những bước đầu tiên lội xuống chiếc nước suối vào vắt, chiếc váy đầm xoè dần được thổi lên theo nhịp chân bước. Nước kéo lên đến đâu, chiếc váy được vén dần lên đến đó mang đến đến khi toàn bộ cơ thể đều được loại suối nhẹ nhàng bao bọc lấy thì đầm áo sẽ nằm trên đỉnh đầu.

Dòng nước trong vắt chảy nhẹ nhàng chỉ vừa đủ để khiến mặt suối lăn tăn gợn sóng như muốn ngăn những ánh mắt tò mò của những đấng mày râu trai bản vô tình đi ngang.

Có khi các chị em có thể vừa tắm vừa trò chuyện với những người trai bản bơi lội vào mó nước gần đó mà không hề e sợ phơi lộ những túng bấn mật tạo hóa ban tặng. Đến lúc tắm xong, váy đầm áo rất hiếm khi bị ướt cơ mà cơ thể thì đã được tắm táp thoả thích trong chiếc nước mát. Váy áo lại được thả dần xuống theo bước chân cô gái Thái lên và tới gần bờ thì trang phục đã gần như chu chỉnh hoàn toàn, váy đầm được khôn khéo cuốn lên ngang ngực.

Lúc này mái tóc mới được thân thiện đến, cô gái cúi gập người bên suối nhưng rũ tóc, cù tóc trong làn nước trong mát tinh khiết như trộn lê. Sau này, lúc làn sóng ăn mặc hiện đại tràn đến những buôn bản bản người Thái, họ vẫn giữ kinh nghiệm nguyên cả người xuống tắm chứ không một tòa vạn vật thiên nhiên như những dân tộc khác quanh miền Tây Bắc.

Tắm tiên ở Tây bắc gồm lẽ là một nghệ thuật nhưng người phụ nữ dân tộc Thái được học tức thì từ khi bắt đầu biết khép nép thẹn thùng. Vẻ đẹp chân chất, trong trắng đến mức thánh thiện của các thiếu nữ Thái đã trở thành nguồn đề tài cùng cảm hứng vô tận cũng như làm nên sức sống mang đến bao tác phẩm thơ, ca, nhạc, họa…

Nhiều áng văn thơ, ca khúc như: Tiễn dặn người yêu - (trường ca dân tộc Thái), Nhớ vợ, Em tắm, đều lấy bối cảnh sông suối để ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ Thái. Bài bác thơ Em tắm của Bạc Văn Ùi, dân tộc Thái, được bình chọn là một trong 100 bài xích thơ tuyệt nhất của thế kỷ nhì mươi:

Sao anh lại rình

Trộm xem em tắm

Da của em ngần trắng

Da của mẹ, của cha

Tay của em lấm lem

Tay của than của bụi

Tay của rừng của núi

Tay của đất của nương

Em tắm kết thúc lại sạch

Vẫn ngào ngạt thơm hoa rừng

Da của em trắng ngần

Là của anh tất cả

Không phải người xa lạ

Việc gì cơ mà trộm xem

Em tắm suối giữa mường

Tắm trong mối yêu thương

Có anh đang đứng giữ

Chớ để Tây đến mường

Ở một nơi khác: người Thái ở Tú Lệ (Yên Bái) thời buổi này vẫn giữ đường nét sinh hoạt truyền thống tắm hồn nhiên bên dòng suối Tú Lệ và trở thành những đàn bà tiên giữa trời đất.

Lữ khách tới đây cũng gồm thể cùng tắm, các chàng trai cũng được phép tắm chung, được hòa tâm hồn vui đùa giữa thiên nhiên, nghỉ ngơi xuất xắc thư giãn. Mặc dù tuyệt đối phải giữ khoảng giải pháp và ko được gồm những hành vi xấu, nếu ko sẽ bị trai bản và chính quyền trừng phạt.

Không chỉ ở Tây Bắc cơ mà ở nhiều vùng cao khác, cả ở Tây nguyên: phụ nữ vẫn khỏa trần tắm suối sau buổi lao động cực nhọc bên trên rẫy. Ở nhiều nơi vào buổi chiều tà, sản phẩm chục sơn nữ bỏ công cụ lao động bên trên những tảng đá lớn rồi hồn nhiên loại trừ xiêm y như chốn ko người. Những sơn nữ phơi làn domain authority trắng ngần ngồi bên trên tảng đá, khua chân dưới nước, nói cười rổn rảng, khiến cảnh đại ngàn ảm đạm trở buộc phải đẹp như một câu chuyện cổ tích, đó thực là một bức họa vạn vật thiên nhiên tuyệt tác. Nhìn từ xa mọi thứ đều mờ ảo trước mắt, chỉ gồm làn da của những sơn nữ là nổi bật giữa cảnh hoang sơ chập choạng trong trơn chiều tà... Khiến cái suối già nua, trầm mặc cũng trở bắt buộc lung linh, huyền ảo. Nếu tình cờ xuất hiện người lạ, những sơn nữ vơ vội quần áo mặc ngay lập tức dưới nước hoặc núp sau những tảng đá.

Văn minh ngày nay đã vào tận những bản buôn bản xa xôi hẻo lánh cộng với những ánh mắt tò mò và hiếu kỳ của người miền xuôi khiến nhiều phong tục, tập tiệm của đồng bào mất đi, vào đó, tục tắm suối cũng mai một rất nhanh.

Mà cũng phải: người miền xuôi tò mò, trố mắt chú ý đăm đăm rồi chụp ảnh phổ biến trong cộng đồng kèm với những dòng bàn tán không mấy tuyệt ho.

Chính cái sự vượt đà này đã khiến người vùng cao ngày nay bí mật đáo hơn, né né hơn lúc tắm tiên. Giờ đây, kiếm tìm được một con suối, nơi mà các thiếu nữ khỏa tấm thân ngọc ngà trong làn nước trong non hiếm dần.

Có lẽ tắm suối đã góp phần làm nên bản sắc văn hóa dân tộc cần bảo tồn. Suy cho cùng thì loại trừ suy nghĩ dung tục, gồm lẽ “tắm tiên” là phương pháp tốt nhất để con người hòa tâm hồn với thiên nhiên một giải pháp trọn vẹn nhất, ai tắm mà không phải khỏa thân?

Ở thành phố: người đông đúc, nhà san gần kề nhau buộc phải trong một cắn hộ tất cả đầy đủ những tiện nghi từ nhà vệ sinh, nhà bếp đến công ty tắm... Thì giữa chốn rừng núi mênh mông ít người: bên tắm là một bé suối vào vắt chảy từ đỉnh cao không giống gì một chống tắm đầy đủ tiện nghi giữa vạn vật thiên nhiên hoang sơ hùng vĩ?

Nếu trân trọng phong tục cổ truyền, nếu biết nhìn sự việc dưới ánh mắt nghệ thuật, biết chiêm ngưỡng vẻ đẹp của suối nguồn Tây Bắc, Tây nguyên vào một chiều các cô sơn nữ tắm tiên thì bạn sẽ thấy lòng bản thân trong sáng, cao quý hơn như được thả mình cùng đất trời với người của vùng cao huyền thoại.

Người ta vẫn kháo nhau, lên Tây Bắc nhưng mà xem phụ nữ Thái tắm tiên. Phụ nữ Thái da trắng như hoa ban, uyển chuyển với những đường cong tuyệt mỹ. đàn bà Thái dịu dàng, hiền thục… Mới nghe tất cả vẻ như thô cùng phàm tục, nhưng với những người đã từng ở Tây Bắc, hoặc am hiểu văn hóa Thái thì cảnh con gái Thái tắm tiên là một phần ko thể bóc rời trong văn hóa Thái với nếu thiếu cảnh trữ tình, cần thơ ấy, suối ngàn Tây Bắc sẽ hèn đi vẻ xinh xinh huyền ảo. Tây Bắc sẽ phần nào yếu đi vẻ đẹp dung dị nhưng cực kỳ lãng mạn, buộc phải thơ.

Người ta đi ngắm các chị em hòa bản thân với thiên nhiên đậm chất hoang sơ và huyền thoại như ngắm ánh rạng đông trong sương sớm, ngắm hoa ban khoe sắc mùa xuân, hay thả hồn vào một tiếng chim lảnh lót đầu non, chẳng khác nào được nồng say trong vũ điệu xòe, giỏi lâng lâng trong men rượu cần ngọt lịm, một điệu khắp trữ tình… để rồi tự thời gian nào thấy mình trong sáng hơn, biết trân trọng thương cảm những gì mà tạo hóa đã ban cho nhỏ người, giúp con người hướng thiện hơn, bao gồm thêm nghị lực, niềm tin, vươn lên trong cuộc sống.

Các cô nàng Thái ngay từ dịp còn nhỏ đã được các bà, những mẹ dạy cho cách thắt khăn nơi thắt lưng – xài yêu thương để gồm được body tuyệt đẹp theo tiêu chí: Eo kíu manh po – nghĩa là thắt đáy lưng con tò vò, giống như thắt đáy lưng ong của các thiếu nữ miền xuôi. Còn mái tóc luôn được chăm chút gội bằng những loại lá thơm như hương nhu, sả, bồ kết… và chải chuốt bằng nước vo gạo nếp. Lại được tắm bản thân trong không gian trong lành của thiên nhiên hùng vĩ, bởi vậy cô gái Thái như thế nào cũng cao ráo, trắng hồng, mái tóc đen dài mềm mại.

Không những thế, những cô còn rất giỏi vào những công việc nội trợ như có tác dụng ruộng, xoay xa, thêu thùa, dệt vải, múa xòe… nhưng mà những câu dân ca Thái đã miêu tả được phần nào: Nướng quả ớt thơm mùi đĩa chéo cánh Đụng vào khung cửi vải thành hoa Tung nắm tấm cho nên đàn gà…, Úp bàn tay trái đã thành hoa đào Ngửa bàn tay phải đã thành hoa tươi đất Mường Hỏ Ngồi xổm thêu được thành hình chim phượng hoàng Ngồi nghiêng cù sợi thành chùm hoa so se (dân ca Thái).

Xem thêm: Master Of Arts Là Gì Và Sự Khác Biệt Giữa Các Loại Bằng Thạc Sĩ

Vẻ đẹp chân chất, trong sáng đến mức thánh thiện của các nàng Thái đã trở thành nguồn đề tài với cảm hứng vô tận cũng như làm nên sức sống mang đến bao tác phẩm thơ, ca, nhạc, họa… Bởi vậy, khi ngắm các cô gái Thái dịu dàng trong trang phục truyền thống: váy đầm đen bó giáp người, xửa cỏm – áo ngắn lung linh đôi sản phẩm mák pém – cúc bạc hình bướm, khăn piêu bồng bềnh bên trên đầu như áng mây xuân sớm tôn sắc hồng má đào thiếu nữ, một dải khăn xanh là điểm nhấn nơi thắt lưng cùng dây xà tích bạc buông lơi bên hông, mỗi người đều như thấy ngân rung trong tâm địa một cảm giác thanh cao trước một vẻ đẹp trả mỹ đến mức thật khó khăn đặt tên, cứ dư ba trong lòng người và chợt thổn thức dâng dâng trong ký kết ức mỗi khi xa nhớ về Tây Bắc… Sau mỗi buổi lao động về, các cô gái nghỉ chân bên suối, làn nước đuối lành có tác dụng sạch sẽ bụi bặm, trả lại nước domain authority trắng ngần của mẹ, của thân phụ và tinh hoa của núi ngàn phổ biến đúc hàng vạn năm mới gồm được. Bao nỗi mệt nhọc trôi theo loại nước, nhỏ người như được tiếp thêm nguồn năng lượng mới.

Nếu các chàng trai thường chọn nơi vực sâu, nước xiết để vẫy vùng thỏa sức trai thì các thiếu nữ lại tìm kiếm nơi mẫu chảy nông hơn, kín đáo. Các cô con quay mặt vào bờ, ý tứ cởi cúc áo, chiếc váy bây giờ được kéo cao trùm kín khuôn ngực thanh tân, lội xuống nước tới đâu váy được nâng dần lên đến đó. Cho đến khi mẫu nước đủ trùm kín thân mình, các cô gái khéo léo quấn chặt váy đầm trên đầu như một bông hoa, mặc dù bơi lội, đùa nghịch, chiếc váy đầm vẫn không thể rơi được. Thân hình tuyệt mỹ của các thiếu nữ ẩn hiện dưới loại nước biếc, thực đấy mà lại ảo đấy. Những cô hồn nhiên xẻ nước, vào ánh chiều Tây Bắc, từ những bàn tay như hoa lá ban huyền thoại tung lên muôn ánh cầu vồng.

Dòng suối như lòng mẹ ôm ấp vuốt ve tấm thân tuyệt mỹ, sỏi đá nơi lòng suối thêm rạng ngời ngần trắng, chim rừng ngưng hót, gió như ngừng thổi, chỉ còn xanh ngắt đến thẫn thờ ngàn con mắt lá của đại ngàn. Tất cả như lặng đi trước kiệt tác của núi ngàn Tây Bắc…

Những chiếc suối của khắp vùng Tây Bắc thường gồm những cái brand name vô cùng thơ mộng, chở đầy khát vọng về cuộc sống ấm no hạnh phúc, về tình yêu trắng trong tầm thường thủy: Suối Tiên, Suối Mơ, Suối Xuân… ko biết gồm phải từ khi các nàng Thái khỏa mình trong mẫu biếc, những dòng suối già nua trầm mặc chợt nhận ra mình bao gồm một trái tim và trung ương hồn trẻ trung, để rồi cứ mộng mơ, khao khát một cuộc sống bình dị, im vui – ước mơ cháy bỏng của bao đời? Để rồi những ai được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của suối nguồn Tây Bắc vào một chiều các cô gái Thái tắm tiên, chợt thấy mình trong sạch hơn, cao quý hơn, như được hòa mình cùng đất cùng người của Tây Bắc huyền thoại…

Sơn nữ tắm tiên – tuyệt tác núi rừng ở Phú Thọ sản phẩm chục sơn nữ bỏ công cụ lao động bên trên những tảng đá lớn, rồi hồn nhiên trút xiêm y, như thể là chốn không người. Những tiên nữ phơi làn domain authority trắng ngần ngồi trên tảng đá, khua chân dưới nước, nói cười rổn rảng, khiến cảnh đại ngàn âm u trở bắt buộc đẹp như một câu chuyện cổ tích. Đó thực là một bức họa thiên nhiên tuyệt tác.

Con đường vào bản Bến Thân (Đồng Sơn, Phú Thọ) nhầy nhụa bùn đất, chênh vênh dốc ngược. Ngày trước, để vào Bến Thân, không tồn tại cách nào không giống là cuốc bộ gần chục km. Nhỏ đường đang được một đơn vị lâm nghiệp của tỉnh mở để vận chuyển nguồn nguyên liệu ra ngoài.

Thế nhưng, đi được một đoạn, tôi đành phải vứt xe máy mặt vệ đường, rồi cuốc bộ hơn giờ đồng hồ mới vào tới Bến Thân. Cơn mưa bất chợt đã khiến bé đường trở thành bãi sình lầy bùn đất nhão nhoét, trơn trượt ko thể đi nổi.

Bến Thân hiện ra với vài ba nóc nhà co cụm dưới thung lũng, chìm nghỉm trong sự bao bọc của rừng rậm.

Bến Thân là bản của người Dao, là team người di cư từ Sơn La về lập bản từ những năm 60 của thế kỷ trước.

Hiện Bến Thân vẫn chưa tất cả điện, đơn vị nào hơi giả thì sắm máy thủy điện cá nhân, thắp vài láng phập phù. Đại đa số vẫn dùng đèn dầu như người miền xuôi mấy chục năm trước. Theo Phó Chủ tịch làng mạc Hà Thanh Vận, bởi vì cuộc sống tự cung, tự cấp giữa rừng già, ít giao lưu với bên ngoài vì đường sá hun hút hiểm trở, nên đồng bào nơi đây vẫn giữ được những phong tục tập cửa hàng cổ xưa, vào đó bao gồm tục “tắm tiên” dưới suối. Dòng suối Thân đuối lành cắt con đường dẫn vào Bến Thân, chảy uốn lượn một vòng xung quanh bản trước lúc chảy ra bản Xuân, xuống tận Lai Đồng để trộn lẫn sông Bứa. Gia sư tiểu học Lý Thị Thơm đã dẫn tôi cuốc bộ nửa ngày trời để đi tìm kiếm thượng nguồn suối Thân. Dòng suối này chảy ra từ bụng dãy núi đá vôi hùng vĩ.

Cô giáo Thơm thuộc tôi đưa vào một hang động khổng lồ, đi miên man mãi không hết lòng núi. Tất cả một dòng sông ngầm chảy ào ào vào bụng dãy núi đá vôi đó. Bé suối Thân nhận nước từ lòng núi, phải mát lạnh trong mùa hè và ấm áp trong dịp đông. Nước trong đến nỗi, những vũng nước sâu vài ba mét vẫn chú ý thấy nhỏ cua đá đang trườn lổm ngổm.

Chị Lý Thị M, người đàn bà góa chồng, ở tuổi ngót 40 vẫn đẹp rực rỡ như một cành hoa rừng nhẹ nhàng cởi chiếc gùi trên lưng, loại trừ bộ quần áo lấm lem rồi hồn nhiên khỏa bản thân dưới mẫu nước trong mát. Làn domain authority trắng ngần lấp lánh, sóng sánh trong làn nước phản chiếu ánh mặt trời. Tôi nhảy lên một tảng đá chụp ảnh lia lịa. Người đàn bà hai nhỏ này bẽn lẽn giấu bí mật mình sau vạt áo, đôi má chợt ửng đỏ. Chị bảo: “Mình già rồi, đừng chụp ảnh nữa, xấu hổ lắm. Nếu công ty báo muốn chụp hình thì chiều bản thân dẫn đơn vị báo lên bến tắm, ở đầu nguồn suối Thân, cuối bản cơ. Ở bến tắm đó nước vào vắt, mới tất cả nhiều người đẹp”.

Khi mặt trời đã bắt đầu ngấp nghé đỉnh núi, hoàng hôn đỏ rực trên những mỏm núi gần núi xa. Nhẵn tối đã bắt đầu chìm ngập dưới các thung sâu.

Đứng bên trên sườn núi nhìn xuống, thấy từ những nhỏ đường mòn vắt vẻo trên sườn núi, từng đoàn người vác cuốc xẻng, gùi nặng trên vai đổ về bến tắm ở cuối bản. Tôi cùng chị Mai lội bộ ngược suối, đến một tảng đá lớn, bến tắm là một kho bãi đá rộng mênh mông, nơi cái suối Thân lắng nước từ thượng nguồn đổ về, rồi mới tiếp tục chảy xuống hạ nguồn.

Hàng chục sơn nữ bỏ công cụ lao động bên trên những tảng đá lớn, rồi hồn nhiên trút xiêm y, như thể là chốn ko người. Những tiên nữ ngồi bên trên tảng đá, phơi làn domain authority trắng ngần, khua chân dưới nước, nói cười rổn rảng, khiến cảnh đại ngàn u ám trở yêu cầu đẹp như một câu chuyện cổ tích.

Khi đó, tiếng chim rừng ngừng hót, đàn vượn biện hộ nhau chí chóe trên núi Lìu cũng yên ổn bặt. Hình như, gió cũng ngừng thổi. Quan sát từ xa mọi thứ đều mờ ảo trước mắt, chỉ bao gồm làn domain authority của các sơn nữ là nổi bật giữa cảnh âm u, nhập nhoạng của chiều tà. Dòng suối Thân già nua, trầm mặc cũng trở nên lung linh, huyền ảo. Bí quyết bến tắm của những sơn nữ, tất cả một bãi tắm của “sơn nam”. Điều kỳ lạ là bãi tắm của đàn ông Bến Thân rất bí mật đáo, được che kín bởi những lùm cây, những tảng đá lớn, mà lại nếu ko đến gần, thì sẽ không quan sát thấy gì cả. Hơn nữa, đàn ông Bến Thân ko khỏa trần hoàn toàn như những sơn nữ. Trong lúc đó, các sơn nữ đều khỏa trần 100% cùng hồn nhiên nô đùa giữa thanh thiên bạch nhật.

Trong khi ngồi quan lại sát, tôi nhận thấy, đàn ông Bến Thân vào bến bãi tắm đều đi lối khác, và khi tắm xong, họ lại vòng lối khác để về, chứ không xuôi suối Thân, qua bến tắm của những sơn nữ để về bản. Chị Mai bảo, sở dĩ chị em phụ nữ Bến Thân tắm trần truồng một giải pháp vô tư thoải mái như vậy bởi vì đàn ông nơi đây không tồn tại “thói” quan sát trộm người tắm bao giờ. Theo chị Mai, mặc dù những sơn nữ hồn nhiên tắm tiên như vậy, nhưng nếu xuất hiện người lạ, họ lập tức trốn sau tảng đá, hoặc dìm sâu dưới nước rồi mặc quần áo lại.

Trời tối, đứng quan liền kề từ xa, ko thể làm sao chụp ảnh được, đề xuất tôi thuộc Mai “đánh liều” đi qua bến tắm tiên của các sơn nữ Bến Thân. Thấy người lạ, những sơn nữ vơ vội quần áo mặc tức thì dưới nước, rồi núp sau những tảng đá chú ý tôi như người không tính hành tinh. Một số sơn nữ cẩn thận, sợ có người lạ bất chợt đi qua thì quấn váy đầm trên đầu trong khi tắm. Khi phát hiện ra người lạ, người đẹp tắm tiên chỉ việc gỡ váy trùm kín đáo cơ thể, rồi cô gái hồn nhiên lên bờ mặc quần áo. Công ty nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hữu lỏng lẻo (Chủ tịch Hội văn học nghệ thuật Phú Thọ) là người đã gồm mấy chục năm ăn rừng ngủ thác nghiên cứu phong tục tập cửa hàng đồng bào ở Thanh Sơn cùng Tân Sơn. Ông luôn đau đáu với những giá trị văn hóa của vùng đất bản bộ Vua Hùng.

Theo ông Nhàn, cũng như nhiều tập tục khác, tắm suối là đường nét văn hóa có từ hàng ngàn năm trước. Sau mỗi buổi lao động mệt nhọc bên trên nương, những bà, các chị, các em đều trầm mình tắm gội dưới suối trước lúc về nhà. Làn nước đuối lành làm sạch sẽ bụi bặm, trả lại nước da trắng ngần mà núi rừng với tạo hóa hàng chục ngàn năm mới tạo cần được. Sau buổi tắm suối, bao nỗi mệt nhọc trôi theo cái nước, bé người như được tiếp thêm nguồn năng lượng mới.

Do đó, theo ông Nhàn, việc bảo tồn nét văn hóa này cũng là điều cần thiết.

Tôi chợt khi nghĩ rằng, chỉ thời gian ko xa nữa, bé đường vào Bến Thân trả thành, người miền xuôi với đồng bào Bến Thân sẽ gồm sự giao lưu văn hóa mạnh mẽ. Và rồi, nhiều phong tục tập cửa hàng đặc sắc của đồng bào nơi đây sẽ mất đi. Bến tắm cũng sẽ vắng trơn tiên nữ, giống như bến tắm ở bản Xuân cùng Lai Đồng thuở nào.