Hội Chứng Trầm Cảm Cười: Dấu Hiệu Nhận Biết và Chữa TrịHội chứng trầm cảm cười (Smiling Depression) là một dạng rối loạn trầm cảm đặc biệt với biểu hiện là người bệnh thường che giấu cảm xúc bằng trạng thái vui vẻ, lạc quan và hạnh phúc. Vì không thể hiện cảm xúc thật nên người mắc hội chứng này dễ rơi vào tuyệt vọng, phát sinh ý nghĩ và hành vi tự sát một cách âm thầm.
Trầm cảm cười (Smiling Depression) là một dạng đặc biệt của rối loạn trầm cảm Hội chứng trầm cảm cười là gì?Trầm cảm cười (Smiling Depression) là thuật ngữ đề cập đến tình trạng người bị trầm cảm cố che giấu cảm xúc bằng cách tỏ ra hạnh phúc, luôn tươi cười và vui vẻ ở bên ngoài. Theo các chuyên gia, hội chứng này thường xảy ra ở người bị rối loạn trầm cảm kéo dài. Nếu chỉ nhìn vào hành động, người mắc hội chứng trầm cảm cười hầu như không có điểm khác biệt với người bình thường. Đang xem: Trầm cảm là bệnh gì Cũng chính vì người bệnh luôn che giấu cảm xúc nên chứng bệnh này rất nguy hiểm và khó phát hiện. Đối với người bị trầm cảm, triệu chứng điển hình là buồn chán kéo dài, mệt mỏi, hoảng loạn, mất hứng thú với những thói quen và sở thích trước đây. Việc che giấu cảm xúc bằng nụ cười, biểu cảm hạnh phúc và mãn nguyện khiến người khác khó nắm bắt được suy nghĩ và cảm xúc thật. Cũng chính vì vậy, trầm cảm cười được xem là bệnh tâm lý nặng và nguy cơ cao hơn so với bệnh trầm cảm thông thường. Nếu không được thăm khám và điều trị sớm, rất có thể dẫn đến hành vi và ý nghĩ tự sát. Hội chứng trầm cảm cười không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân mà còn là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Biểu hiện của hội chứng trầm cảm cườiNhìn bên ngoài, người mắc hội chứng trầm cảm cười không có bất cứ biểu hiện nào khác thường. Ngược lại, sự vui vẻ, hạnh phúc trên khuôn mặt khiến nhiều người nhầm tưởng họ có khả năng kiểm soát cuộc sống, biết cách điều chỉnh cảm xúc và luôn hứng thú trong công việc. Nhưng thực ra, người mắc hội chứng này phải đối mặt với những bất ổn tâm lý và xung đột nội tâm.
Bệnh nhân mắc chứng trầm cảm cười luôn cố gắng vui vẻ, lạc quan trong cuộc sống Người mắc hội chứng trầm cảm cười có thể biểu hiện qua một số dấu hiệu sau: ● Luôn năng động, nhiệt huyết và hào hứng trong quá trình học tập và làm việc ● Giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan, thể hiện cuộc sống ổn định và hạnh phúc Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ nhận thấy hội chứng trầm cảm<1> cười cũng có những biểu hiện cảnh báo như: ● Cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức vào cuối ngày nhưng không rõ nguyên nhân ● Có cảm giác miễn cưỡng khi thức dậy vào sáng sớm và khi bắt đầu các hoạt động (vui chơi, lao động, học tập,…) ● Đôi khi mất tập trung, trống rỗng trong các cuộc thảo luận nhóm ● Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều ● Thay đổi khẩu vị, cân nặng ● Một số người có thể không kiểm soát được cảm xúc hoàn toàn, đôi khi có những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, cáu gắt bên cạnh khoảng thời gian cố gắng vui vẻ và lạc quan Các triệu chứng của hội chứng trầm cảm cười rất khó nhận biết – trừ chính bản thân người bệnh. Tuy nhiên, những người xung quanh vẫn có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường nếu đặc biệt chú ý đến hành vi và cảm xúc. Vì che giấu cảm xúc thật nên nguy cơ tự tử ở người mắc hội chứng trầm cảm cười thường cao hơn chứng trầm cảm thông thường. Nguyên nhân gây hội chứng trầm cảm cườiHội chứng trầm cảm cười và các bệnh rối loạn cảm xúc khác đều chưa tìm được nguyên nhân cụ thể. Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ người mắc chứng trầm cảm nói chung và trầm cảm cười nói riêng đang có xu hướng tăng lên đáng kể. Nhóm bệnh này được xem là vấn đề y tế đáng lo ngại xếp thứ 4 (theo WHO).
Sự kỳ vọng từ những người xung quanh khiến bệnh nhân cố ý che giấu cảm xúc thật Mặc dù chưa tìm được nguyên nhân cụ thể nhưng nguy cơ mắc hội chứng trầm cảm cười được xác nhận là có liên quan đến những yếu tố sau: ● Sang chấn tâm lý: Sang chấn tâm lý là tình trạng xúc động mạnh do phải đối mặt với những sự việc quá mức, mâu thuẫn trong hôn nhân, gia đình, công việc, sang chấn do biết bản thân mắc các bệnh nan y như ung thư, nhiễm HIV,… Để tránh sự dò xét từ những người xung quanh, người mắc chứng trầm cảm có thể tự che giấu cảm xúc thông qua các trạng thái cảm xúc tích cực như cười tươi, vui vẻ, lạc quan. ● Do ảnh hưởng của nền văn hóa: Ở một số quốc gia, các chứng bệnh về tâm thần nói chung và trầm cảm chưa thật sự được quan tâm. Vì vậy khi mắc rối loạn trầm cảm, bệnh nhân có thể phải đối mặt với sự kỳ thị, ánh mắt dè bỉu, soi xét,… từ những người xung quanh. Để bảo vệ bản thân, người bệnh có thể che giấu cảm xúc thật bằng cách thể hiện sự vui vẻ và lạc quan trong cuộc sống. ● Kỳ vọng từ người thân: Hội chứng trầm cảm cười cũng có thể bắt nguồn từ kỳ vọng của người thân, con cái, bạn bè, đồng nghiệp,… Với sự kỳ vọng quá lớn, bệnh nhân không thể biểu hiện cảm xúc thật mà che giấu bằng khuôn mặt hạnh phúc, sự hào hứng và năng nổ khi học tập, làm việc. ● Các yếu tố khác: Tương tự như chứng trầm cảm thông thường, trầm cảm cười cũng có thể liên quan đến những yếu tố như sự bất thường của các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ, do tổn thương thực thể ở não,… Các yếu tố này gây ra rối loạn trầm cảm. Dưới tác động của kỳ vọng từ người thân và ảnh hưởng của nền văn hóa, bệnh nhân có xu hướng che giấu cảm xúc dẫn đến hội chứng trầm cảm cười. Hội chứng trầm cảm cười có nguy hiểm không?So với chứng trầm cảm thông thường, trầm cảm cười có mức độ nghiêm trọng hơn do khó nhận biết và phát hiện. Đa phần bệnh nhân mắc chứng bệnh này đều phải một mình đối mặt với những mâu thuẫn và xung đột nội tâm. Chính vì vậy, những người xung quanh rất khó phát hiện và khuyến khích bệnh nhân điều trị sớm. Tương tự như các chứng bệnh tâm thần khác, hội chứng trầm cảm cười tác động không nhỏ đến sức khỏe tinh thần và thể chất. Hơn nữa vì che giấu cảm xúc quá lâu nên nguy cơ tự sát ở người mắc hội chứng này sẽ cao hơn so với người bị trầm cảm thông thường.
Trầm cảm cười có thể gây mất ngủ vào ban đêm, bệnh nhân mệt mỏi, vô định, thiếu mục tiêu sống Các ảnh hưởng của hội chứng trầm cảm cười: ● Người mắc hội chứng trầm cảm cười vẫn có thể thực hiện tốt việc học tập, công việc nhưng hoàn toàn không có hứng thú, luôn trống rỗng và vô định. Việc che giấu cảm xúc khiến bệnh nhân phải đối mặt với tình trạng kiệt sức và mất ngủ vào ban đêm. ● Cơ thể suy nhược, xanh xao. Xem thêm: Bệnh Động Mạch Vành ( Coronary Artery Disease Là Gì ? Đau Thắt Ngực Do Bệnh Vi Mạch Vành ● Làm nghiêm trọng các bệnh thực thể như tiểu đường, cao huyết áp, tuyến giáp, các bệnh về gan, thận,… ● Tăng nguy cơ tự sát, có ý nghĩ và hành vi làm hại người khác ● Giảm chất lượng cuộc sống, tăng gánh nặng cho gia đình và xã hội Mức độ nguy hiểm của hội chứng trầm cảm cười là việc che giấu cảm xúc của bệnh nhân dẫn đến tình trạng những người xung quanh không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào khác thường. Cũng chính vì vậy mà rất ít trường hợp có hành vi tự sát được ngăn chặn kịp thời. Chẩn đoán hội chứng trầm cảm cườiHội chứng trầm cảm cười có triệu chứng trái ngược với các biểu hiện điển hình của rối loạn trầm cảm. Điều này gây ra không ít khó khăn và bất lợi trong quá trình chẩn đoán. Chẩn đoán hội chứng trầm cảm cười có thể bao gồm các bước sau: ● Quan sát biểu hiện, cách thể hiện cảm xúc của bệnh nhân ● Khai thác tiền sử bệnh lý ● Đặt câu hỏi về những việc bệnh nhân đã phải trải qua ● Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện thêm điện não đồ, điện tim, xét nghiệm máu, chức năng gan, mật và một số xét nghiệm chuyên khoa khác Các phương pháp điều trị hội chứng trầm cảm cườiTrầm cảm cười là bệnh tâm thần có mức độ nghiêm trọng, có thể dẫn đến ý nghĩ và hành vi tự sát nếu không được điều trị sớm. Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xem xét phương án điều trị phù hợp nhất. 1. Thay đổi lối sốngThay đổi lối sống là một phần trong điều trị hội chứng trầm cảm cười. Biện pháp này có thể cải thiện sức khỏe tinh thần, thể chất và giúp ngăn chặn ý nghĩ, hành vi tự sát. Một số nghiên cứu cũng cho thấy, lối sống lành mạnh giúp bệnh nhân trầm cảm nói chung và trầm cảm cười nói riêng dễ dàng hòa nhập với mọi người xung quanh và dễ dàng ổn định lại cuộc sống.
Tập thể dục có thể cải thiện sức khỏe thể chất và giảm triệu chứng của hội chứng trầm cảm cười Cách xây dựng lối sống giúp cải thiện hội chứng trầm cảm cười: ● Xây dựng chế độ ăn lành mạnh giúp nâng cao sức khỏe và hệ miễn dịch. Ngoài ra, một số loại thực phẩm như cá hồi, rau xanh, trái cây, socola, các loại ngũ cốc nguyên hạt,… có thể tăng nồng độ serotonin trong não bộ – chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hạnh phúc và lạc quan. ● Hạn chế món ăn chứa nhiều chất béo bão hòa, nước ngọt có gas, thức uống chứa cồn và caffeine. Các món ăn và thức uống này tác động không nhỏ đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người mắc các chứng bệnh tâm lý. Việc kiêng cữ, hạn chế một số nhóm thực phẩm có thể nâng cao sức khỏe và cải thiện các cảm xúc tiêu cực một cách rõ rệt. ● Dành 30 phút mỗi ngày để luyện tập các bộ môn có cường độ phù hợp với thể trạng. Tập thể dục có thể giải pháp hormon endorphin giúp tạo cảm giác hài lòng, thoải mái và vui vẻ. Các nghiên cứu đã được thực hiện đều cho thấy, hoạt động thể chất giúp giải phóng căng thẳng, tăng chất lượng giấc ngủ và cải thiện tâm trạng đáng kể. ● Thiền mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe – đặc biệt là với người mắc hội chứng trầm cảm cười. Ngồi thiền đều đặn mỗi ngày giúp xoa dịu tâm trí, ổn định cảm xúc, ngăn chặn những ý nghĩ và hành vi tiêu cực như tự làm hại bản thân, tự sát,… ● Giấc ngủ và bệnh trầm cảm có mối tương quan mật thiết. Cải thiện chất lượng giấc ngủ giúp giảm nhẹ các triệu chứng và ảnh hưởng của bệnh lý này. Vì vậy, người mắc hội chứng trầm cảm cười nên thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh giấc ngủ để ngủ ngon, đủ giấc. Qua đó cải thiện sức khỏe thể chất và hỗ trợ quá trình điều trị. ● Học cách chia sẻ với bạn bè, người thân những vấn đề, khúc mắc trong cuộc sống. Sự đồng cảm, thấu hiểu từ những người xung quanh chính là “phương thuốc” tự nhiên giúp chữa lành tổn thương tâm lý ở người mắc hội chứng trầm cảm cười. ● Cải thiện tâm trạng, giải phòng căng thẳng bằng các hoạt động thư giãn như đọc sách (nên lựa chọn cuốn sách có nội dung tươi sáng, vui vẻ), nghe nhạc, vẽ tranh, thêu thùa, đan len hoặc bắt đầu học một ngôn ngữ mới. 2. Sử dụng thuốc điều trị bệnh trầm cảmSử dụng thuốc cũng có thể được cần nhắc khi điều trị hội chứng trầm cảm cười. Bác sĩ sẽ xem xét tình trạng sức khỏe và trạng thái tâm lý của từng bệnh nhân. Dùng thuốc có thể cải thiện các triệu chứng của hội chứng trầm cảm cười nhưng hiệu quả chỉ có tính tạm thời, không lâu dài. Hiện nay, thuốc chống trầm cảm chỉ được sử dụng khi cần thiết để giảm thiểu tối đa nguy cơ và rủi ro.
Sử dụng thuốc chống trầm cảm có thể cải thiện tâm trạng và cảm xúc tiêu cực Các loại thuốc có thể được sử dụng trong điều trị hội chứng trầm cảm cười: ● Các loại thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs) bao gồm Escitalopram, Citalopram, Fluoxetine, Paroxetine,… ● Chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRIs) gồm có Duloxetine, Venlafaxine, Desvenlafaxine,… ● Thuốc chống trầm cảm 3 vòng (TCA) bao gồm Tianeptine, Clomipramin, Amitriptyplin,… ● Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI) bao gồm các loại thuốc như Tranylcypromine, Phenelzine, Isocarboxazid,… ● Thường được dùng kèm với thuốc tăng cường tuần hoàn não và thuốc bổ thần kinh Các loại thuốc điều trị trầm cảm cần phải được dùng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra trước khi chỉ định thuốc, bác sĩ cũng sẽ giáo dục người thân của bệnh nhân để nhận biết và chủ động ngưng thuốc khi bệnh chuyển sang giai đoạn hưng cảm. 3. Tâm lý trị liệuVì chưa xác định được nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh chính xác nên điều trị trầm cảm cười còn nhiều khó khăn, bất lợi. Trong những năm gần đây, trị liệu tâm lý được ưa chuộng hơn so với giải pháp sử dụng thuốc. Phương pháp này được xem là giải pháp có thể khắc phục chứng trầm cảm cười một cách triệt để, mang lại hiệu quả lâu dài và an toàn tuyệt đối. Tâm lý trị liệu là phương pháp được thực hiện chủ yếu bằng ngôn ngữ tư duy với mục đích chữa lành tổn thương tâm lý trong tiềm thức người bệnh. Thông qua cách chia sẻ, trao đổi trực tiếp 1:1 giữa chuyên gia tâm lý với người bệnh, các suy nghĩ, cảm xúc và hành vi sai lệch, tiêu cực… sẽ được điều chỉnh một cách triệt để. Trong quá trình trị liệu tâm lý, người bệnh sẽ được trang bị những kỹ năng để có thể tự giải quyết các vấn đề trong cuộc sống và biết cách kiểm soát, cân bằng cảm xúc trước những biến cố, sự việc không mong muốn.
Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam ứng dụng phương pháp trị liệu độc quyền được các master coach, chuyên gia nghiên cứu Là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực tâm lý trị liệu, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam được nhiều người bệnh lựa chọn khi gặp phải hội chứng trầm cảm cười. Không giống với những trung tâm tâm lý khác tại Việt Nam, Trung tâm NHC ứng dụng phương pháp tâm lý trị liệu độc quyền được nghiên cứu bởi đội ngũ master coach, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực tâm lý và tất cả đều thuộc Uỷ ban NLP Hoa Kỳ. Trị liệu tâm lý chữa hội chứng trầm cảm cười tại Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam có những ưu điểm vượt trội như: ● Hoàn toàn không sử dụng thuốc, an toàn và không tác dụng phụ ● Điều chỉnh hành vi, cảm xúc và nhận thức của người bệnh về bản thân, mọi người xung quanh, sự vật, sự việc một cách khách quan ● Trang bị cho người bệnh kỹ năng giao tiếp, hòa hợp với cộng đồng, tập thể và tự tin hơn trong cuộc sống ● Giúp người bệnh biết yêu thương bản thân, có kỹ năng kiểm soát và cân bằng các cảm xúc tiêu cực ● Sau khi trị liệu, người bệnh biết cách chia sẻ những khúc mắc, vấn đề trong cuộc sống với những người xung quanh. Cuộc sống trở nên có ý nghĩa và mang lại niềm vui đúng nghĩa ● Điều trị triệt để hội chứng trầm cảm cười, cam kết không tái phát ● Các chuyên gia tại trung tâm sẽ hỗ trợ cả sau khi trị liệu giúp người bệnh ổn định lại tinh thần và cân bằng cuộc sống
Người bệnh sau khi trị liệu sẽ tìm được niềm vui thật sự trong cuộc sống Để hiểu rõ hơn về phác đồ trị liệu tâm lý chữa hội chứng trầm cảm cười, bạn đọc vui lòng liên hệ trực tiếp với Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam qua thông tin sau: Hội chứng trầm cảm cười là một dạng đặc biệt của rối loạn trầm cảm. Hội chứng này có thể dẫn đến hành vi tự sát một cách âm thầm mà những người xung quanh không thể phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Vì vậy, bản thân người bệnh cần chủ động thăm khám và điều trị để cải thiện bệnh tình, tìm lại ý nghĩa và niềm vui thật sự trong cuộc sống. |
