Tuyên Bố Thành Lập Cộng Đồng Asean Là Gì, Cộng Đồng Asean Là Gì

Bộ ngoại giao việt namUỷ ban nhân dân Tỉnh Đắk LắkĐảng cộng sản Việt NamChính phủ nước CHXHCN VIệt NamBộ khoa học công nghệBộ thông tin truyền ThôngTạp chí cộng sản————————Liên hiệp CTC hữu nghị TP.HCMLiên hiệp CTC hữu nghị TP.Cần ThơLiên hiệp CTC hữu nghị TP.Đà NẵngLiên hiệp CTC hữu nghị tỉnh Quảng NamLiên hiệp CTC hữu nghị tỉnh Đồng ThápLiên hiệp CTC hữu nghị tỉnh TT HuếTTCNTTvaTT

TCCS – Với mục tiêu xây dựng một cộng đồng các dân tộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) hài hòa, đoàn kết, đùm bọc và chia sẻ, hướng tới người dân, chăm lo về thể chất, phúc lợi, môi trường sống ngày càng tốt hơn của người dân và tạo dựng một bản sắc chung của khu vực, Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN (ASCC) có một vị trí đặc biệt quan trọng trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc cần làm sau khi Cộng đồng ASEAN được thành lập (năm 2015) để bảo đảm các mục tiêu, lợi ích cho người dân và duy trì kết quả tiến bộ toàn diện về văn hóa – xã hội của khu vực.

Đang xem: Cộng đồng asean là gì

Những định hướng chiến lược để xây dựng ASCC đến năm 2025

Để thực hiện mục tiêu xây dựng ASCC, trongTầm nhìn đến năm 2025, các nước ASEAN xác định cần triển khai theo 5 định hướng: 1- Tăng cường sự tham gia và trách nhiệm xã hội của các dân tộc trong ASEAN nhằm gắn kết và mang lại lợi ích cho người dân. 2- Xây dựng một tập hợp các dân tộc hòa hợp, chất lượng cuộc sống được cải thiện, không còn các rào cản đối với việc hưởng các quyền tiếp cận với cơ hội bình đẳng cho tất cả người dân ASEAN. 3- Bảo đảm một môi trường tự nhiên bền vững trong bối cảnh có nhiều thay đổi xã hội và phát triển kinh tế, thúc đẩy cân bằng giữa phát triển xã hội và bảo vệ môi trường tự nhiên bền vững, đáp ứng nhu cầu hiện tại và tương lai của người dân. 4- Tăng cường năng lực ứng phó và thích ứng chung của các nước thành viên với những thách thức hiện tại và các xu hướng mới nổi. 5- Tăng cường khả năng liên tục đổi mới và trở thành một thành viên tích cực của cộng đồng toàn cầu.

Có thể thấy, trong bối cảnh mới sau khi Cộng đồng đi vào hoạt động, quá trình triển khaiTầm nhìn đến năm 2025có nhiều cơ sở thuận lợi:Thứ nhất, ASEAN là một tập hợp các quốc gia đa văn hóa, đa sắc tộc, do đó các hợp tác văn hóa và xã hội rất được các nước ASEAN quan tâm. Ngay từ khi thành lập, ASEAN đã chú trọng tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa, nâng cao hiểu biết về các nền văn hóa trong ASEAN và ngoài khu vực.Thứ hai,ASEAN rất chú trọng việc xây dựng một bản sắc riêng của khu vực: bản sắc ASEAN.Thứ ba,để đạt được những mục tiêu đề ra, các nước ASEAN đã có được các cơ chế, bộ máy vận hành tương đối tốt và không ngừng được hoàn thiện để thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác chuyên sâu do các ủy ban chuyên ngành phụ trách, ví dụ Ủy ban về hoạt động văn hóa – xã hội, Ủy ban về thông tin đại chúng…Thứ tư,các lĩnh vực hợp tác văn hóa – xã hội giữa các quốc gia ASEAN được tiến hành theo chiều dọc và làm rõ chi tiết, nhờ vậy việc triển khai rất cụ thể, chẳng hạn hợp tác về phát thanh – truyền hình và phim – video; hợp tác về in ấn và thông tin công cộng; hợp tác về văn học và nghiên cứu ASEAN; hợp tác bảo tồn di sản văn hóa…Thứ năm,trong quá trình tăng cường liên kết và đẩy mạnh hợp tác, ASEAN tiếp tục phát huy chủ trương giải quyết mọi khác biệt trên tinh thần “Phương cách ASEAN” đề cao đoàn kết, tham vấn và đồng thuận. Một vấn đề xảy ra ở khu vực, dù có tác động trực tiếp hay gián tiếp đến các nước thành viên, vẫn luôn được cả 10 nước cùng quan tâm, trao đổi để tìm ra giải pháp chung. Thực tế cho thấy, các vấn đề từ phát triển bền vững, bảo vệ và sử dụng hiệu quả nguồn nước sông Mê Công đến giảm ô nhiễm khói mù xuyên biên giới… đã trở thành chủ đề được cả Hiệp hội cùng chia sẻ, đề ra hướng giải quyết phù hợp.Thứ sáu,các chương trình hợp tác kinh tế tạo nền tảng tốt cho những bước tiến xa hơn trong tiến trình hội nhập văn hóa và xã hội. Các tranh chấp song phương và đa phương giữa các nước thành viên đã được giải quyết phần nào và các quy tắc ứng xử được trải nghiệm trong thực tế phát triển của Hiệp hội là những cơ sở vững chắc tiến tới các xã hội đùm bọc nhau.Thứ bảy,đã đạt một số thành quả ban đầu, như xây dựng khuôn khổ pháp lý cho hoạt động của Cộng đồng; xây dựng lộ trình và xác định các giai đoạn ưu tiên để thực hiện các kế hoạch; xây dựng các chương trình và giải pháp để giải quyết nhiều vấn đề chính thuộc lĩnh vực của cộng đồng, như lao động, y tế, giáo dục, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và hỗ trợ nhân đạo, thúc đẩy bảo vệ quyền của người lao động di cư, của phụ nữ và trẻ em trong ASEAN…

Bên cạnh những thuận lợi, lộ trình xây dựng ASCC cũng phải đối phóvới nhiều khó khăn.Thứ nhất, khoảng cách phát triển là khó khăn lớn nhất để hiện thực hóa ASCC.Thứ hai, bản chất của ASEAN là một tổ chức liên chính phủ, không phải siêu chính phủ, trong khi đó không có một cơ chế, một luật định nào có thể áp chế các xã hội ASEAN.Thứ ba,nguyên tắc không can thiệp là khó khăn rất lớn cho việc thúc đẩy các xã hội hòa nhập.Thứ tư, người dân, chủ thể chính của Cộng đồng còn có những hạn chế trong hiểu biết về Cộng đồng.Thứ năm, từ góc độ chuyên ngành, ASCC đang phải đối mặt với những khó khăn trong nâng cao chất lượng giáo dục, khả năng sáng tạo và ứng dụng khoa học – công nghệ hiện đại, nỗ lực giảm đói nghèo, bảo đảm sự bền vững của môi trường, xây dựng bản sắc ASEAN và thu hẹp khoảng cách phát triển. Phần lớn các nước thành viên ASEAN đang gặp khó khăn lớn trong các nỗ lực “tăng cường và ưu tiên cho giáo dục”, ngân sách dành cho giáo dục thấp, ngoại trừ một số nước có nền giáo dục tiên tiến, như Xin-ga-po, Thái Lan và Ma-lai-xi-a.

Bản thân các nước thành viên ASEAN đều nhận thấynhững thách thứckhông nhỏ ở phía trước.Một là, sự khác biệt về chế độ chính trị và hệ tư tưởng giữa các nước ASEAN là một trở ngại không dễ vượt qua. Điều này có thể tạo ra phân cực chính trị hay duy trì tình trạng lỏng lẻo trong liên kết các xã hội ASEAN.Hai là, sự tồn tại nhiều cấp độ dân chủ và sự quá đa dạng về tôn giáo, sắc tộc sẽ ít nhiều cản trở liên kết văn hóa – xã hội trong ASEAN.Ba là,quá trình di chuyển lao động sẽ tạo ra sự thay đổi về cơ cấu dân cư, dân số, cơ cấu phân bổ lao động, việc làm, dẫn đến những chi phí xã hội và chi phí kinh tế cao cho các quốc gia.Bốn là,môi trường bị xuống cấp do thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế cao. Biến đổi môi trường và khí hậu dễ dẫn đến sự phát sinh các loại bệnh dịch nguy hiểm mới. Những thách thức liên quan đến môi trường ở các nước ASEAN còn thể hiện ở chỗ tỷ lệ bao phủ của rừng giảm sút (do bị chặt phá, đốt hoặc cháy), sự gia tăng về dân số, sự tăng lên nhanh chóng của dân cư thành thị, việc sử dụng thuốc trừ sâu và bảo vệ thực vật tràn lan ở một số nước thành viên cùng việc sử dụng công nghệ lạc hậu (trong ngành công nghiệp) phổ biến ở nhiều nước thành viên ASEAN đang là những thách thức lớn đối với nỗ lực “bảo đảm sự bền vững của môi trường” như đã được vạch ra trong Kế hoạch chi tiết ASCC.Năm là,sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, tác động vừa tích cực nhưng cũng có mặt tiêu cực đến nội dung của giáo dục.Sáu là, sự giao thoa các nền văn hóa có thể làm thay đổi giá trị gia đình, thay đổi thái độ ứng xử với xã hội…Bảy là,tính chất hai mặt trong giao lưu văn hóa, toàn cầu hóa. Toàn cầu hóa,một mặttạo điều kiện cho các dân tộc ngày càng xích lại gần nhau, qua đó tăng thêm sự hiểu biết đối với các nền văn hóa khác nhau;mặt khác, cũng tạo nên nguy cơ về sự đồng nhất hóa các hệ thống giá trị, đe dọa làm suy kiệt khả năng sáng tạo của các nền văn hóa.Tám là,trong ASEAN vẫn tiềm ẩn các nguy cơ xung đột sắc tộc, tôn giáo, lãnh thổ, lãnh hải và nạn khủng bố. Kế hoạch tổng thể ASCC chủ yếu tập trung vào các chương trình giáo dục nâng cao nhận thức và hiểu biết về sự đa dạng về văn hóa, lịch sử, thể chế… của các quốc gia ASEAN. Trong khi đó, bản sắc chung ASEAN vẫn chưa được xây dựng thành khái niệm rõ ràng. Vì vậy, trong mục tiêu “hòa nhập trong đa dạng” của ASCC thì mặt “đa dạng” vẫn rõ nét hơn mặt “hòa nhập”.

Xem thêm:

Với những thuận lợi, khó khăn và thách thức đã nêu, có thể thấy trong 10 năm tới, xu thế phát triển của ASCC có thể diễn ra theo các kịch bản sau đây: 1- ASCC sẽ đạt đượcTầm nhìn đến năm 2025và tất cả các mục tiêu đề ra. Khả năng diễn ra kịch bản này không cao, thiếu tính hiện thực bởi ASEAN đề ra rất nhiều mục tiêu trong khi thiếu nguồn lực và chưa có ưu tiên trọng lực để thực hiện. 2- ASCC chỉ đạt được rất ít mục tiêu, không thực sự hiệu quả, thậm chí mang tính hình thức. Khả năng này ít xảy ra vì các nhà lãnh đạo ASEAN bày tỏ quyết tâm để các cam kết của họ có kết quả và phải giữ hình ảnh của ASEAN. 3- Khả năng hiện thực nhất là ASEAN thực hiện được hơn một nửa số mục tiêu đề ra, thay đổi từng bước bộ mặt của Cộng đồng, tính liên kết giữa các thành viên sẽ dần đi vào chiều sâu./.