I – XÉT NGHIỆM MIỄN DỊCH LÀ GÌ?
IMMUNO được hiểu như một đáp ứng của cơ thể đối với các loại “Kháng nguyên” để sản sinh ra “Kháng thể“, còn Assay có nghĩa là Xét nghiệm.Vậy xét nghiệm Miễn Dịch – IMMUNOASSAYlà một xét nghiệm sử dụng sự tạo phức hợp giữa Kháng thể và Kháng nguyên cùng được cho vào một môi trường để tạo ra các tín hiệu có thể đo được nhờ chất đánh dấu.-Chất đánh dấu có thể là: một chất phóng xạ,một enzyme có thể gây ra sự thay đổi của màu sắc trong một dung dịch, hoặc một chất tạo ra ánh sáng.-Kỹ thuật xét nghiệm miễn dịch sử dụng các thiết kế khác nhau để phân tách phức hợp phản ứng Kháng nguyên (Ag) – Kháng thể (Ab) với chất đánh dấu tự do không gắn kết.-Khác với các loại xét nghiệmsinh hóa thông thường sử dụng phản ứng hóa học giữa hóa chất (dung dịch hóa chất hay các tác nhân khác) và mẫu bệnh phẩm để tính toán ra kết quả.
Đang xem: Hiệu giá kháng thể là gì
Kháng thể là protein do cơ thể sản sinh ra để đáp ứng với nhân tố ngoại lai bên ngoài.Kháng thể sinh ra như một đáp ứngcủa cơ thể để bảo vệ chính cơ thể.Ví dụ như cácxét nghiệm miễn dịch kiểm tra sự có mặt của kháng thể đối với các phân tửung thư. Nếu có sự xuất hiện của kháng thể, nghĩa là đã có các tế bào ung thư xâm lấn.Kháng nguyênlà chất xúc tác mà cơ thể cố gắng chiến đấu lại (nhằm loại bỏ hay loại bớt) bằng cách tăng đáp ứng miễn dịch.
1. Cấu trúc của Kháng thể:
Kháng thể (Ab) là một loại protein gọi là immunoglobulins. Phổ biến nhất là immunoglobulin G (IgG). IgG là một protein bao gồm 2 cấu trúc chính và chức năng.
Vùng Fab:Gồm điểm gắn kết kháng nguyên, khác nhau giữa các kháng thể khác nhau. Vùng Fc:Vùng có cấu trúc giống nhau trong cùng lớp kháng thể.
2. Hình thành kháng thể đơn dòng và kháng thể đa dòng:
-Chất kháng thể được phát triển từ cả các kháng thể đơn dòng và đa dòng. Kháng huyết thanh đa dòng(huyết thanh từ máu có chứa kháng thể mong muốn) tạo ra từ động vật, thường là cừu, thỏ hay dê.-Các loài động vật cũng sản sinh ra kháng huyết thanh – như con người – như một cơ chế bảo vệ khi tiếp xúc với kháng nguyên. Kháng huyết thanh chứa hỗn hợp kháng thể, mà mỗi kháng thể có thể gắn với các điểm kháng nguyên khác nhau, hay còn gọi là epitope.-Quá trình hình thành kháng huyết thanh bắt đầu bằng việc tiêm dung dịch chứa kháng nguyên mong muốn vào vật thí nghiệm. Kháng nguyên mong muốn có thể gọi là chất kháng nguyên, vì nó kích thích đáp ứng miễn dịch.-Lấy máu từ vật thí nghiệm và tách huyết thanh từ máu. Huyết thanh thường rất giàu kháng thể có thể nhận biết kháng nguyên và được gọi là kháng huyết thanh.-Kháng huyết thanh chứa hỗn hợp kháng thể có khả năng nhận ra và gắn cùng một loại kháng nguyên, nhưng có thể gắn với các epitope khác nhau:
Kháng thể đa dòng với nhiều kháng nguyên đặc hiệu.
-Một kháng nguyên có nhiều điểm để kháng thể bám vào gọi là kháng nguyên đa trị. Những loại kháng thể này, như là hỗn hợp đa dạng, và được gọi là Kháng thể đa dòng.
Xem thêm: Cái Muỗng Tiếng Anh Là Gì – Từ Vựng Tiếng Anh Về Đồ Dùng Nấu Ăn
–Kháng thể đơndòngkhác các kháng thể đa dòng ở điểm nó có các tính đặc hiệu cao ở một epitope trên kháng nguyên đa trị.-Nó được sản xuất từ chuỗi tế bào đơn bằng kỹ thuật dung hợp tế bào (hybridoma) và tế bào chuột myeloma (một dạng tế bào ung thư).-Hybridomas là các tế bào u sản sinh kháng thể sinh ra nhiều bản sao của cùng một kháng thể và phát triển dễ dàng trong nuôi cấy tế bào trong môi trườngphòng xét nghiệm.-Các kháng huyết thanh Kháng thể đa dòng được sản sinh bằng việc chủng ngừa con vật, do có sự khác nhau giữa các con vật nên các kháng thể đa dòng này cũng có thể khác nhau về mặt chủng loại và số lượng, và một kháng huyết thanh có ích có thể không còn nữa nếu một con vật sản sinh kháng thể bị chết.
Kháng thể đơn dòng với kháng nguyên đồng nhất.
-Ưu điểm của Kháng thể đơndòng là chuỗi tế bào Hybridoma sản sinh ra kháng thể đơn dòng là “bất tử” và có thể sản sinh ra các kháng thể giống nhau hoàn toàn. Điều này giúp cho độ ổn định thuốc thử cao hơn rất nhiều so với sử dụng kháng thể đa dòng.
3. Phương pháp sản xuất Hybridoma:
Hybridoma được sản xuất bằng cáchtiêm kháng nguyên đặc hiệu vào vật chủ
1 – Tiêm kháng nguyên đặc hiệu vào vật chủ (thường là chuột). 2 -Tách tế bào sản sinh kháng thể (tế bào B) từ lá lách của vật chủ. 3 -Trộn hỗn hợp các tế bào B này với tế bào u đặc hiệu mà có thể phát triển dễ dàng trong nuôi cấy và sản sinh kháng thể, 4 -Tách các tế bào dung hợp sản sinh kháng thể đặc hiệu với các kháng nguyên mong muốn.-Trong miễn dịch, cả Kháng thể đơndòng vàđa dòngđều được dùng để phát hiện kháng nguyên, mỗi loại đặc hiệu cho từng trường hợp cụ thể.-Do vậy để tăng độ đặc hiệu người ta thường sử dụng kháng thể đơn dòng hoặc kết hợp cả kháng thể đơn dòng và đa dòng.
Xét nghiệm miễn dịch phát hiện kháng thể trong huyết thanh bệnh nhân có khả năng chỉ liên quan đến việc phát hiện kháng thể đa dòng được tạo từ hệ thống miễn dịch của bệnh nhân.
II – CÁC PHƯƠNG PHÁP XÉT NGHIỆM MIỄN DỊCH:Có 04 loại phương pháp xét nghiệm miễn dịch, gồm Phương pháp cạnh tranh, Phương pháp không cạnh tranh, Đồng hợp và Dị hợp
1. Phương pháp cạnh tranh:
-Trong phương pháp cạnh tranh, thông số không được đánh dấu (thường là kháng nguyên) trong mẫu xét nghiệm được đo bằng khả năng cạnh tranh với kháng nguyên được đánh dấu.-Kháng nguyên không được đánh dấu chặn sự gắn kết của kháng nguyên đánh dấu bởi vì điểm gắn kết của kháng thể đã bị chiếm.
Phương pháp xét nghiệmmiễn dịch cạnh tranh 1 bước
Phương pháp xét nghiệmmiễn dịch cạnh tranh 2 bước
-Vì vậy, trong môi trường cạnh tranh, lượng chất đánh dấu đo được càng ít, lượng kháng nguyên không đánh dấu càng nhiều. Lượng kháng nguyên trong mẫu liên quan tỉ lệ nghịch với lượng đo được trong phương pháp cạnh tranh.
2. Phương pháp không cạnh tranh (sandwich):
Phương pháp không cạnh tranh có độ đặc hiệu và độ nhạy cao nhất và được ứng dụng nhiều nhất trong các xét nghiệm quan trọng như tim mạch hay viêm gan.-Dạng này còn được gọi là xét nghiệm sandwich vì chất được bao giữa 2 kháng thể đặc hiệu cao (như miếng bánh sandwich).-Dạng không cạnh tranh có thể sử dụng cả phương pháp một bước hay hai bước, như dạng cạnh tranh. Xét nghiệm 2 bước gồm: bước rửa trong đó tách các cầu nối sandwich và rửa bỏ các chất đánh dấu dư thừa không gắn kết hay các chất khác.-Dạng không cạnh tranh 2 bước thường cho độ đặc hiệu và độ nhạy cao nhất trong tất cả các xét nghiệm.