Tổ Chức Chính Trị Là Gì ? Bài 3: Hệ Thống Chính Trị Ở Việt Nam Hiện Nay

I. Chính trị là gì? Thể chế chính trị là gì?

Chính trị là gì? Thể chế chính trị là gì?

1. Chính trị là gì? 

Chính trị được định nghĩa là tập hợp những hoạt động gắn liền với mối quan hệ giai cấp, dân tộc và các tầng lớp xã hội trong cùng quốc gia. Mỗi quốc gia trên thế giới đều có một nền chính trị riêng biệt và độc lập. 

Những vấn đề như giành chính quyền, ra quyết định về các công việc, định hình tổ chức, nhiệm vụ cũng như các hoạt động thuộc về Nhà nước có thể là phân phối nguồn lực hoặc địa vị trong một đất nước là những yếu tố cốt lõi của chính trị.

Chính trị là gì?

Theo học thuyết về hình thái kinh tế – xã hội trong chủ nghĩa Mác Lênin thì chính trị là kiến trúc thượng tầng với thành tố như hệ tư tưởng, quan điểm chính trị, pháp quyền,… Cùng với đó là những thiết chế xã hội bao gồm nhà nước với các cơ quan hành pháp, lập pháp và tư pháp, các đảng phái, giáo hội và tổ chức chính trị – xã hội phục vụ cho các hoạt động của một xã hội. 

2. Thể chế chính trị là gì? 

Thể chế chính trị là thuật ngữ xuất hiện khá phổ biến khi nhắc đến các vấn đề liên quan đến chính trị. Khái niệm về thể chế chính trị được định nghĩa là các quy định và nguyên tắc xác định về hình thức tổ chức và cách thức hoạt động của các đơn vị trong một quốc gia. 

Thể chế chính trị được thiết lập và áp dụng cho các lực lượng chính trị, nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội,… Dựa trên thể chế chính trị, mỗi quốc gia sẽ ban hành những luật lệ cũng như quy định liên quan đến hoạt động chính trị nhằm mục đích hệ thống hoá và quản lý xã hội một cách tối ưu nhất. 

Mỗi quốc gia đều có thể chế chính trị riêng biệt và các quốc gia trên thế giới phải tôn trọng thể chế chính trị của nhau. Bên cạnh đó thể chế chính trị cũng được ví như phần móng của một ngôi nhà. 

Nếu thể chế chính trị được xây dựng vững chãi với quy định cụ thể, rõ ràng không chỉ giúp cơ quan nhà nước có thể quản lý có hệ thống hơn mà còn là niềm tin cho nhân dân có thể an tâm sinh sống, làm việc và cùng đóng góp phát triển đất nước. 

II. Hệ thống chính trị là gì? 

Hệ thống chính trị là hệ thống được thiết lập bao gồm các tổ chức chính trị và tổ chức chính trị xã hội như các đảng, nhà nước và tổ chức chính trị xã hội. Giữ các tổ chức này sẽ được thiết lập mối liên quan và liên kết chặt chẽ với nhau theo các quy định được đề ra. Việc tổ chức hệ thống chính trị phù hợp sẽ giúp quốc gia tác động và củng cố đời sống xã hội cũng như duy trì chế độ phù hợp với giai cấp quản lý.

Xem thêm:

Hệ thống chính trị là gì?

Với mỗi quốc gia sẽ có hệ thống chính trị riêng biệt và chúng thường mang bản chất giai cấp của giai cấp cầm quyền. Nghĩa là đặc điểm của hệ thống chính trị sẽ có liên hệ mật thiết với đường lối chính trị mà giai cấp cầm quyền đó theo đuổi. Có thể nói khi giai cấp cầm quyền hình thành thì hệ thống chính trị cũng được thiết lập song song đó để thực hiện các hoạt động cầm quyền

Đặc điểm của hệ thống chính trị Việt Nam

Với mỗi quốc gia sẽ có đặc điểm hệ thống chính trị khác nhau và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Hệ thống chính trị Việt Nam có 4 đặc điểm chính được chỉ rõ trong những ngày đầu thành lập. Đồng thời đây cũng là những đặc điểm mà người đứng đầu các cơ quan trong hệ thống chính trị cần hiểu rõ và dựa trên chúng để đưa ra chính sách, quy định phù hợp cho quá trình phát triển đất nước. 

Dựa trên chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh

Đặc điểm đầu tiên về hệ thống chính trị Việt Nam là nền tảng tư tưởng dựa trên chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Dựa trên hệ tư tưởng này, các tổ chức thuộc hệ thống chính trị của nước ta luôn xem đây là kim chỉ nam trong quá trình xây dựng và phát triển tổ chức, phát triển đất nước. Đồng thời, các tổ chức cũng vận dụng những nội dung được truyền đạt từ chủ nghĩa Mác cùng tư tưởng Hồ Chí Minh trong tất cả các hoạt động của tổ chức. 

Chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh

Hệ thống chính trị Việt Nam là hệ thống được lãnh đạo bởi 1 đảng duy nhất

Tiếp theo chính đặc trưng cơ bản nhất của hệ thống chính trị Việt Nam là hệ thống được lãnh đạo bởi 1 đảng duy nhất chính là Đảng Cộng Sản Việt Nam. Đây là tổ chức có nhiệm vụ và trách nhiệm lãnh đạo tất cả các tổ chức của hệ thống chính trị. Đảng Cộng Sản Việt Nam được quần chúng nhân dân luôn tin tưởng và được coi là đại diện cho ý chi cũng như lợi ích của các dân tộc trong nước nhờ những thành tựu trong lịch sử và hiện tại. 

Sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam

Cụ thể, Việt Nam đã trải qua nhiều cuộc đấu tranh khốc liệt và giành chiến thắng oanh liệt dưới sự lãnh đạo của Đảng. Bên cạnh đó, Đảng ta luôn tiếp nhận và phát triển những lý tưởng mới nhưng vẫn giữ trọn những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giúp cho đất nước có thể sánh vai với các nước trên thế giới.

Xem thêm: ” It Up To You Là Gì ? It’S Up To You! Có Nghĩa Là Gì

Mỗi hệ thống đều phải thiết lập các nguyên tắc cốt lõi

Mỗi hệ thống chính trị đều bắt buộc phải thiết lập các nguyên tắc cốt lõi nhằm tạo nên sự thống nhất, đồng bộ, tránh xung đột giữa các nhà cầm quyền với nhân dân quần chúng. Từ trước đến nay nước ta luôn tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ trong tất cả các hoạt động của mọi tổ chức thuộc hệ thống chính trị. 

Nguyên tắc tập trung dân chủ

Nguyên tắc tập trung dân chủ được vận dụng một cách quán triệt và thống nhất trên toàn bộ hệ thống chính trị Việt Nam, nhờ đó tạo nên sức mạnh đồng bộ với khả năng vận hành trơn tru hạn chế tối đa những mâu thuẫn tiêu cực. 

Thay vào đó, hệ thống chính trị của nước ta cũng khuyến khích tạo ra các mâu thuẫn tích cực nhằm nâng cao và phát triển hệ tư tưởng cũng như phát huy được sức mạnh của chính trị Việt Nam. Việt Nam là quốc gia chủ nghĩa xã hội vì vậy điểm khác biệt không thể không nhắc đến chính là sự thống nhất và liên kết chặt chẽ của bản chất giai cấp công nhân và tính nhân dân, tính dân tộc. 

Việc luôn lấy dân làm gốc như chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ đã tạo nên sự ưu việt của Việt Nam khi nhắc đến chế độ xã hội chủ nghĩa. Các tổ chức trong hệ thống chính trị phải đưa ra những quyết định dựa trên sự thống nhất lợi ích của toàn dân với mục tiêu chung dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. 

III. Vai trò của hệ thống chính trị 

Câu hỏi thường được đặt ra khi nhắc đến hệ thống chính trị chính là “Vai trò của hệ thống chính trị là gì? Tại sao các quốc gia phải xây dựng hệ thống chính trị vững chắc?” Để giúp bạn trả lời thắc mắc này, chúng tôi đã tổng hợp những vai trò mà hệ thống chính trị thực hiện trong việc xây dựng và phát triển quốc gia. Không chỉ trên thế giới mà tại Việt Nam, hệ thống chính trị luôn được củng cố và phát triển mạnh mẽ, vững chắc bởi vì chúng đóng vai trò quan trọng như: 

1. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức

Trong mỗi hệ thống chính trị sẽ có nhiều bộ phận chính trịnh và các tổ chức khác nhau dựa trên mô hình hệ thống chính trị được thiết lập sẽ giúp xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức. Đồng thời cơ chế vận hành của các bộ phận này cũng phải được đồng nhất cũng như phân chia hợp lý để tránh xung đột nội bộ. 

2. Nhận biết và định hướng nguồn lực

Khi một hệ thống chính trị được thiết lập rõ ràng và liên kết chặt chẽ với nhau sẽ giúp ích trong việc phát huy nguồn lực để phục vụ nhân dân, phục vụ đất nước. Các nhà lãnh đạo có thể dễ dàng nhận biết và định hướng nguồn lực phù hợp nhất đối với mỗi trạng thái khác nhau trong quá trình phát triển quốc gia. 

3. Nghiên cứu đổi mới là một trong những ưu tiên hàng đầu

Để đất nước có thể phát triển toàn diện đáp ứng điều kiện thời thế thì việc nghiên cứu đổi mới là một trong những ưu tiên hàng đầu theo chủ trương của đảng và nhà nước ta. Khi hệ thống chính trị được tổ chức theo dạng mô hình sẽ giúp ta có thể hoàn thiện hệ thống một cách tối ưu hơn nhằm nâng cao chất lượng vận hành. 

IV. Những bộ phận trong hệ thống chính trị ở Việt Nam

Sơ đồ cấu trúc hệ thống chính trị ở Việt Nam

Bộ phận đầu tiên chính là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đối với hệ thống chính trị thì đây được ví như cơ quan đầu não khi nắm giữ vị trí lãnh đạo toàn hệ thống. Đảng cũng là bộ phận đề ra cương lĩnh chính trị, đường lối phát triển dựa trên hệ tư tưởng chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh kết hợp với những điều kiện, tình hình của mỗi thời đại. 

Ngoài ra, Đảng cũng đưa ra nhiều định hướng thực hiện dành cho các tổ chức chính trị – xã hội. Nếu Đảng cộng sản đại diện cho các cấp cầm quyền thì Nhà nước chính là bộ phận đại diện cho tầng lớp nhân dân trong xã hội. Nhà nước thực hiện chức năng quản lý các hoạt động và vấn đề liên quan đến toàn dân. 

Đồng thời nhà nước cũng được xem như cầu nối giữa nhân dân cùng với lãnh đạo Đãng bởi vì nhà nước sẽ là người tiếp nhận ý kiến, bày tỏ của nhân dân và truyền đạt đến các nhà lãnh đạo cấp cao nhằm cải tiến để phát triển. Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội khác như: 

Công đoàn Việt NamĐoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí MinhHội Liên hiệp Phụ nữ Việt NamTổng Liên đoàn Lao động Việt NamHội Nông dân Việt NamHội Cựu chiến binh Việt Nam

Đặc điểm chung của các tổ chức này chính là tính đại diện, với mỗi tổ chức sẽ đại diện cho một tầng lớp khác nhau và những người thuộc cùng tầng lớp sẽ được tập hợp với nhau dựa trên sự tự nguyện tham gia và cống hiến. Các tổ chức sẽ tự thành lập bộ máy và quản lý dựa trên những mục đích hoạt động được đề ra từ ban đầu. Các tổ chức này cũng có nhiệm vụ đảm bảo đời sống, sinh hoạt của nhân dân. 

Kết luận

Hy vọng những thông tin bổ ích trong bài viết trên đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc chính trị là gì. Nếu bạn cần thêm các thông tin về chủ đề khác thì đừng ngần ngại tìm đọc trên website honamphoto.com của chúng tôi nhé.