Bạn đã nghe đến câu này bao giờ chưa? Trước nay QQ cũng rất muốn sống tử tế, làm người tử tế nhưng cứ thất bại hoài mà chẳng biết vì sao. Hôm trước ngồi nói chuyện với cô bạn thân rất thân, nói đoạn đâu đó đến người sếp tử tế một cách lạ kì của cổ thì cổ bật ra câu này. Ngẫm lại tưởng nó đơn giản như đang giỡn nhưng muốn làm được thì lại khó như lên trời. Vì sao lại như vậy? Nếu bạn cũng là một “kindness seeker” như QQ thì mình cùng tìm hiểu thêm mấy dòng chữ chân thành dưới đây nghen.
Đang xem: Tử tế tiếng anh là gì
Trước hết, thế nào là tử tế?
Trên wikipedia thì tử tế vừa là tính từ, vừa là phó từ được xác định 2 nghĩa. (1)
Tốt bụng. Ví dụ: Ăn ở tử tế với nhau.Kỹ càng, cẩn thận, đúng đắn. Ví dụ: Ăn mặc tử tế. / Làm việc cho tử tế nhé!
Như trong bộ phim tài liệu Chuyện tử tế của đạo diễn Trần Văn Thuỷ thì tử tế là từ chữ Hán. Chữ “tử” có nghĩa là những chuyện nhỏ bé. Chữ “tế” có nghĩa là những chuyện bình thường. Hai chữ “tử tế” gộp lại có nghĩa là cẩn thận từ những việc nhỏ bé, rồi do lâu đời ta đọc khác đi và nghĩa cũng khác đi. (2)
Còn trong Tiếng Anh, từ có nghĩa gần nhất với tử tế mà mình tìm được chính là kind hay kindness.
Còn theo triết gia Hy Lạp Aristotle (học trò của Platon và thầy dạy của Alexandros Đại đế) thì “Kindness as helpfulness towards someone in need, not in return for anything, nor for the advantage of the helper himself, but for that of the person helped.” – Tử tế chính là giúp đỡ người khác mà không cần sự đền đáp, không vì tư lợi cá nhân mà một lòng vì mong muốn được giúp đỡ mọi người. (4)
Thế nên về cơ bản, mình sẽ chọn hiểu sống tử tế theo 2 nghĩa là “làm chuyện tốt” và “làm mọi chuyện thật tốt”. Mình nhớ hồi xưa còn được nghe đâu đó một câu Tiếng Anh cũng có ý nghĩa gần gần như vậy là “doing well by doing good”.
Nói xa thêm một xíu, riêng bản thân mình còn có một góc nhìn nhỏ khác cho cụm từ “sống tử tế”. Với mình, sống tử tế còn là để chỉ một người có được một cuộc sống tự do, thoải mái làm điều mình yêu, yêu điều mình làm, có đủ khả năng chăm sóc cho bản thân và những người xung quanh (về cả vật chất lẫn tinh thần). Sơ sơ vậy trước đã hén!
Vậy còn bản lĩnh là gì?
Bản lĩnh là một danh từ và tính từ. Theo định nghĩa của tratu.soha.vn thì bản lĩnh là “tính cách của người có năng lực và tự tin, dám chịu trách nhiệm, không lùi bước trước khó khăn, trở ngại.” (5)
Còn trong mấy bài Nghị luận xã hội mẫu hồi xưa tụi mình được học thì “Bản lĩnh chính là dám nghĩ, dám sống, dám làm những gì mình cho là đúng, miễn là không phương hại đến các giá trị đạo đức hay làm ảnh hưởng đến người khác. Bản lĩnh còn chính là sự gan dạ, dũng cảm, kiên cường vượt qua mọi khó khăn để giành được điều mà mình mong đợi, trở nên quyết đoán hơn trước những việc xảy ra trong đời.”
Cũng như từ tử tế, trong Tiếng Anh không có chữ nào chính xác thể hiện được ý nghĩa của từ bản lĩnh. Một số từ gần nghĩa nhất mà mình tìm được là spirit, brave hay courage (with ability or skill). Vậy tóm lại cũng hiểu cho đơn giản, bản lĩnh là dám sống, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám đương đầu, dám vượt qua và quan trọng là phải có đủ năng lực để làm mấy cái mình cho là mình dám này.
Tại sao muốn tử tế thì phải bản lĩnh?
Vậy trước hết mình tự hỏi bản thân rằng đâu là những rào cản khiến cho mình không thể sống tử tế như ý mình muốn trong thời gian qua? Đó chính là sự lười biếng, nỗi sợ hãi, lòng ích kỷ, thiếu niềm tin, thiếu quan tâm, thiếu kiên nhẫn và quyết đoán. Và để vượt qua mấy cái rào cản bự rất bự này, để sống tử tế một cách thật rất thật, mình nghĩ bản thân cần nhiều rất nhiều bản lĩnh.
Để chiến thắng mấy tiếng nói tiêu cực trong chính con người mình.Có năng lực mang lại cuộc sống vui vẻ cho bản thân và gia đình.Dám nói không và dừng lại, không thực hiện những điều mình cho là sai.Dám lên tiếng và thực sự có hành động phản biện những điều quái đản của đời.Không sợ ánh mắt, lời dị nghị, sự phán xét của người ta rằng “sao nó ngu thế”, “ai cũng thế chỉ mình nó không thế”.Để có thể yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ mà không một chút toan tính, suy nghĩ thiệt hơn (cái này khó thật sự á vì trong năm 2019 mình đã không làm được).Để bắt đầu, thực hiện và hoàn thành công việc thuộc trách nhiệm, sở thích của bản thân một cách cẩn thận, đàng hoàng, đến nơi đến chốn.
Nếu tử tế nhưng không đủ bản lĩnh thì rất có thể mình sẽ trở thành một đứa nhu nhược hay thậm chí và vô trách nhiệm. Vì đôi khi, chỉ có tấm lòng thôi cũng chẳng làm gì được. Đôi khi, dù có tốt đến bao nhiêu mà không đủ bản lĩnh để lên tiếng thì bằng cách này hay cách khác cũng là một dạng tiếp tay, đứng về phía điều sai trái. Chỉ có muốn làm thì mãi mãi vẫn không đủ. Chỉ có tốt không thôi thì vẫn vô dụng lắm. Mà mình thì lại là một đứa chịu không nổi sự vô dụng của bản thân nên thôi chắc phải ráng làm mọi chuyện cho thật tốt.
Nếu có bản lĩnh nhưng không tử tế, thì có thể mình sẽ giàu rất nhanh đấy nhưng cũng có thể làm sai rồi vào tù ra tội, sống lỗi với đời, với người. Nếu có bản lĩnh làm mọi việc nhưng là một cách không tử tế, chắc có lẽ mình sẽ chẳng bao giờ hiểu được thế nào là vui vẻ, bình yên thực sự. Mà mình thì lại là một đứa ham vui, ham ngủ lắm, nên thôi để ngủ cho ngon, vui cho trọn thì mình cứ làm chuyện tốt tốt xíu xiu trước đã.
Vậy mình có thể làm gì để có đủ bản lĩnh sống tử tế hơn mỗi ngày?
Lý thuyết thì có bàn đến Tết cũng không hết, vì lúc nào nói cũng dễ hơn làm. Mình cũng không phải thánh nhân, cũng chẳng phải thiên tài. Như đã nói, mình là một “kindness seeker” nên thôi giờ mình tém tém lại, bàn về những chuyện thực tế mình có thể làm để đủ bản lĩnh sống tốt hơn, tử tế hơn mỗi ngày.
Tử tế hơn với môi trường
Cái này thì gần đây mọi người hô hào dữ thần lắm. Mình không thể đi cứu thế giới, cũng chưa tham gia bất kỳ NGOs nào để giúp người ta nâng cao nhận thức. Mối quan tâm của mình cũng không phải là một business về môi trường. Nhưng dạo gần đây thì mình thích đem theo cái bình Lock&Lock đỏ rực để đi đựng cà phê. Đi siêu thị thì nếu ít ít mình tự ôm đồ trên tay về nhà chứ không lấy bịch ni lông. Ra đường xài này xài kia có rác thì mình nhét hết vào ba lô rồi đem về nhà hay chạy trên đường thấy thùng rác thì tấp vào mà bỏ. Vì sợ lạnh và sợ tốn tiền điện nên ở nhà mình chẳng bao giờ xài máy lạnh. Mở vòi nước thì dùng đến đâu khóa đến đó, để nước chảy tràn lan vô nghĩa tốn tiền mình xót lắm, mình còn canh thằng em trai lúc nó rửa tay cơ :D.
Xem thêm: Tài Khoản G Suite Là Gì ? Những Ý Nghĩa Của G Suite G Suite Là Gì
Còn mấy cái này là những điều mình sẽ cố gắng hơn nữa để thực hiện trong thời gian tới: dùng xe đạp hoặc xe bus khi ra đường; xài ít khăn giấy hơn; nếu có thể mua được sách online thì sẽ cố gắng giảm bớt đọc sách giấy (mình có một em kindle nhỏ xinh bỏ túi).
Tử tế trong công việc
Làm việc của mình một cách tới nơi tới chốn, đã dám hứa thì phải dám làm, đã làm sai thì mình sẽ xin lỗi và đi tìm giải pháp để sửa sai. Mình đã chọn dừng lại, không tiếp tục làm, viết và nói những điều mà mình thấy sai hoặc không đủ niềm tin. Mình vẫn nghĩ là trên đời này còn rất nhiều cơ hội, nếu muốn và cố gắng, bất kỳ ai cũng có thể tìm được một hướng đi hoặc một cách thức để đi con đường của mình mà không tổn hại đến người khác cũng như những giá trị mà bản thân theo đuổi.
Mình sẽ cố gắng không phán xét người khác trước khi hiểu rõ vấn đề. Mình thực sự sợ hãi những cuộc họp mà người ta không quan tâm vào bài present mà chỉ chăm chăm phản ứng mào đầu và xù lông lên tranh cãi. Mình thực sự chán nản khi cứ phải trước sau toan tính, bất nhất trong quan hệ công việc. Trước giờ đi làm, mình vẫn luôn muốn hỗ trợ hết sức cho đồng nghiệp, đặc biệt là các bạn Account và Designer (mình làm Agency) vì mình biết người đứng giữa không bao giờ là người vui vẻ trong bất kỳ mối quan hệ nào.
Nhưng nói đi thì cũng phải nói lại, mình cũng sẵn sàng viết một cái mail 1500 chữ để phản ứng với những chuyện sai trái trong cách thức làm việc, nếu điều đó ảnh hưởng đến lợi ích trực tiếp của mình cũng như ý nghĩa và chất lượng công việc chung của tập thể. Đó là cách mình chọn làm người tử tế ở môi trường công sở.
Và đặc biệt, mình đã và đang từng bước, từng bước nhỏ thực hiện những điều mình tin, theo đuổi những thứ mình thích kể từ lần tạm nghỉ việc full-time hồi Tháng 9/2019. Chính chiếc Blog nhỏ xinh này và 1 kế hoạch sắp tới chính là minh chứng cho sự chân thành của mình.
Tử tế hơn với con người (hay nói đúng hơn là giữa người với người)
Ra đường thì mình ngoan ngoãn xếp hàng chờ đến lượt. Kẹt xe thì mình nhường xíu cho người ta. Băng qua đường hay cần quẹo thì mình giơ tay hoặc gật đầu một cái. Nếu có chuyện tranh chấp chưa hài lòng thì mình ngồi xuống ăn miếng bánh, uống miếng nước, nói chuyện cho đàng hoàng, không thì mang nhau lên phường giải quyết dứt điểm chứ không nói ngang.
Thấy chuyện, thấy người, thấy sự việc cần một bàn tay nhỏ của mình, nếu đủ khả năng mình sẽ không từ chối. Trên App Momo cũng có dạng quyên góp cho các em bé có hoàn cảnh khó khăn, mình đang dùng cái app này cho kha khá thanh toán thường ngày của bản thân. Mình có một người anh thân thiết, ảnh rất thích bỏ tiền lẻ, tiền này tiền kia dư ra vào một chú heo đất, khi em heo đất này đầy ảnh sẽ tặng cho người cần mà ảnh gặp trên đường. Hay ho và đáng học hỏi ghê hen!
Thật ra chỗ này tụi mình thường vấp phải một câu hỏi đó là “làm sao để phân biệt được ai mới là người cần giúp đỡ”? Hôm trước mình có xem chương trình Chuyển động 24h có làm phóng sự về một đường dây chăn dắt người ăn xin rất chuyên nghiệp ở Hà Nội. Rồi khi ngồi ở những quán ăn, chắc không ít lần bạn gặp những cậu bé nhỏ xíu nuốt lửa, phun lửa, nuốt lưỡi lam… để biểu diễn và xin tiền. Vậy rồi chúng ta có nên cho hay không, có nên tin hay không? Câu trả lời chắc cũng còn tùy người, đành chọn tin vào trực giác và cảm xúc của bản thân thôi.
Tử tế với các mối quan hệ thân sơ
Cái này mình nghĩ mãi chỉ ra được một từ có thể làm thôi, đó là thật lòng.
Tử tế với chính mình
Người biết yêu thương bản thân sẽ biết cách yêu thương người khác. Đến đi máy bay nếu gặp sự cố thì mình phải đeo mặt nạ cho bản thân trước, có vậy mình mới còn sống mà nghĩ đến chuyện tử tế hay bản lĩnh xyz chứ.
Xem thêm: Dịch Vụ Chứng Thực Chữ Ký Số Công Cộng Là Gì ? Chữ Ký Số Công Cộng Là Gì
Tạm kết
Lúc mình viết bài này cảm giác cứ như đang thi Nghị luận xã hội hồi cấp 3 ấy. Ai quen mình ngoài đời cũng hay bảo là mình bị lý tưởng hóa mọi thứ lên nên khó sống lắm. Nhưng biết sao được, this is what i made of. Cứ làm thôi, ai biết được mình làm được hay không!
Mình tự biết là bản thân chưa đủ kinh nghiệm lẫn kiến thức để bàn những điều đao to búa lớn hay giảng đạo cho ai cả. Bài này như một cách chính mình nhìn lại, tìm hiểu và cảm nhận sâu sắc hơn về hai từ “tử tế” và “bản lĩnh”. Nó có thể đúng với người này, sai với kẻ khác nhưng chắc chắn là có ý nghĩa với mình. Đó là giúp mình bớt “nghiệp” và sống vui vẻ, tốt đẹp hơn một xíu mỗi ngày. Có một quyển sách bàn về chủ đề này là Con Đường Đi Đến Thành Công Bằng Sự Tử Tế của tác giả người Nhật Inamori Kazuo. Mình nhất định sẽ đọc nó và bổ sung thêm cho bài viết trong thời gian tới.
Nếu bạn từng xem bộ phim Cinderella 2015 thì chắc cũng biết câu thoại được các nhân vật lặp đi lặp lại rất nhiều lần, đó là “have courage and be kind”. Mình cũng chúc mình và bạn sẽ như vậy, have courage and be kind, có đủ bản lĩnh để sống tử tế hơn mỗi ngày. Hãy tiếp tục theo dõi Blog honamphoto.com – Word and Love hàng tuần để cùng mình suy nghĩ thêm về nhiều thứ khác nhé. Hứa viết bài đều là sẽ viết bài đều, Việt Nam nói là làm đúng không nào!