Đặc điểm của hệ thống bài bản ca trùDanh xưng nghệ thuật trình diễn ca trùGiá trị di sản ca trù
This post”s average rating is: 5
Ca trù là một loại hình âm nhạc truyền thống của miền Bắc nước ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu hết được đặc điểm cũng như giá trị của hình thức này. Để tìm hiểu rõ hơn, chúng ta hãy cùng Lạc Việt Audio theo dõi ngay bài viết dưới đây nhé
Ca trù là gì?
Ca trù thực chất là một từ chữ Nôm là loại hình diễn xướng bằng âm nhạc thính phòng rất được ưa chuộng tại bắc bộ và bắc trung bộ Việt Nam. Ngoài ra hình thức âm nhạc này còn được gọi với cái tên khác là hát cô dâu, hát nhà trò, rất được thịnh hành ở thế kỷ 15. Ca trù là một loại hình âm nhạc kinh điển, đỉnh cao của việc kết hợp thơ ca và âm nhạc
Một chầu hát cần có ba thành phần chính:
Một nữ ca sĩ (gọi là “đào” hay “ca nương”) sử dụng bộ phách gõ lấy nhịp,Một nhạc công nam giới (gọi là “kép”) chơi đàn đáy phụ họa theo tiếng hát. Nhạc công đàn đáy có lúc hát thể cách hát sử và hát giai, vừa đàn vừa hátNgười thưởng ngoạn (gọi là “quan viên”, thường là tác giả bài hát) đánh trống chầu chấm câu và biểu lộ chỗ đắc ý bằng tiếng trống.
Vì là nghệ thuật âm nhạc thính phòng, không gian trình diễn ca trù có phạm vi tương đối nhỏ. Đào hát ngồi trên chiếu ở giữa. Kép và quan viên ngồi chếch sang hai bên. Khi bài hát được sáng tác và trình diễn ngay tại chỗ thì gọi là “tức tịch,” nghĩa là “ngay ở chiếu.”
Giá trị di sản ca trù
Ngoài ra, ca trù còn có giá trị văn hóa, giáo dục, tín ngưỡng sâu sắc trong những giai đoạn lịch sử.
Ngày 1 tháng 10 năm 2009, ca trù được xác định là di sản phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp cấp thế giới. Đây là Danh hiệu UNESCO ở Việt Nam có vùng tác động rộng lớn, có phạm vi tới khoảng 16 tỉnh, thành phố ở nửa phía Bắc Việt Nam bao gồm: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.. Ca trù là kiệt tác di sản phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại đứng thứ hai sau ả đào pansori của Hàn Quốc.
Ngày 23 tháng 2 năm 2020 vừa qua, nhằm ngày giỗ tổ nghiệp ca trù, Google lần đầu tiên tôn vinh loại hình nghệ thuật truyền thống này bằng biểu tượng đặc biệt thay thế tạm thời trên trang chủ.
Xem thêm: Nuốt Nước Bọt Đau Họng: Nguyên Nhân Và Cách Chữa Trị Đau Họng Kéo Dài Nhanh Nhất
Một số bài ca trù nổi tiếng nhất
Trải qua hàng trăm năm phát triển đã có những bài hát ca trù rất hay và được nhiều người đón nhận, kể cả đã có những bài nhạc được giới trẻ yêu thích chúng ta có thể kể đến những bài hát ca trù hay nhất dưới đây:
Cao Bá Quát với “Tự tình”, “Hơn nhau một chữ thì”, “Phận hồng nhan có mong manh”, “Nhân sinh thấm thoắt”…Nguyễn Công Trứ với “Ngày tháng thanh nhàn”, “Kiếp nhân sinh”, “Chơi xuân kẻo hết xuân đi”, “Trần ai ai dễ biết ai”…Dương Khuê với “Hồng hồng, tuyết tuyết” tức “Gặp đào Hồng đào Tuyết”.Chu Mạnh Trinh với Hương Sơn phong cảnh.Tản Đà với “Gặp xuân”,”Xuân tình”, “Chưa say”, “Trần ai tri kỷ”, “Đời đáng chán”,…Nguyễn Khuyến với “Hỏi phỗng đá”, “Duyên nợ”Nguyễn Thượng Hiền với “Chơi chùa Thầy”;Trần Tế Xương với “Hát cô đầu”
Một số bài hát ca trù hay nhất bằng nhạc MP3
Một số nghệ sĩ ca trù nổi tiếng
Nghệ sĩ nhân dân Quách thị Hồ? Chắc hẳn ít nhất bạn đã nghe đến tên của nghệ sĩ này rồi chứ? Vâng đúng vậy, đây chính là nghệ sĩ ca trù nổi tiếng nhất Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên cũng có rất nhiều người vẫn đã, đang và sẽ hi sinh hết mình để nền ca trù được trở về đúng với sự hưng thịnh của nó ngày xưa. Dưới đây là các nghệ sĩ ca trù nổi tiếng nhất:
NSND, danh ca Quách Thị HồNghệ nhân dân gian Nguyễn Thị Khướu (Hà Nội)Nghệ sĩ ưu tú, danh ca Lê Thị Bạch VânNS Nguyễn Thị PhúcNghệ nhân Nguyễn Thị Thiệp (Bắc Ninh)Nghệ nhân Nguyễn Văn Khôi (Hà Nội)Nghệ nhân Phạm Thị Mùi (Lỗ Khê, Đông Anh, Hà Nội)NSND, danh ca Phó Thị Kim ĐứcNghệ sĩ Nguyễn Thị ChúcKép đàn Đinh Khắc BanKép đàn Nguyễn Phú Đẹ
Hoạt động ca trù ngày nay
Cũng phải thực tế nhìn vào 1 sự thật rằng ca trù đang ngày càng mai một dần, nếu nhà nước và các ban ngành không có cơ chế thích hợp để bảo vệ, phục hồi và phát triển ca trù thì chúng ta sẽ sớm mất đi một di sản văn hóa phi vật thể của thế giới mà thôi.
Theo thống kê của các nhà nghiên cứu, năm 2010 có 63 câu lạc bộ ở 15 tỉnh, thành phố trên cả Việt Nam có hoạt động thường xuyên và có kế hoạch luyện tập truyền nghề ca trù.
Xem thêm: Hiệu Giá Kháng Thể Là Gì – Kháng Nguyên Kháng Thể Là Gì
<10> Một số tỉnh thành phía Bắc, điển hình là các tỉnh có nhiều câu lạc bộ ca trù như:
Hà Nội: CLB Ca trù Hà Nội, CLB Ca trù Lỗ Khê, CLB Ca trù Thăng Long, CLB Ca trù thôn Chanh (Phú Xuyên), , CLB Ca trù Bích Câu Đạo quán.Ninh Bình: Câu lạc bộ Ca trù đền thờ Nguyễn Công Trứ, CLB Ca trù Cố Viên LầuHà Tĩnh: Câu lạc bộ Ca trù Nguyễn Công Trứ, CLB Ca trù Cổ ĐạmBắc Ninh: CLB Ca trù Thanh Khương (Thuận Thành), CLB Ca trù Tiểu Than (Gia Bình) và CLB Ca trù Đông Tiến (Yên Phong).
Mong rằng, với những thông tin mà Lạc Việt Audio chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm và định nghĩa của ca trù. Từ đó, nâng cao kiến thức cần thiết, các bạn có vẫn đề gì cần trao đổi có thể để lại comment phía bên dưới nhé!